Czy pracodawca może wysłać pracownika na wykonanie badań lekarskich w czasie ogłoszenia stanu epidemii bądź zagrożenia epidemicznego? Co ze szkoleniami bhp w firmie w tym trudnym okresie?
W dniu 16 marca 2020 roku pojawiło się stanowisko Głównego Inspektora Pracy (w dniu 01.04 utraciło moc), dające pierwsze przesłanki, że badania lekarskie zostaną automatycznie przedłużone na czas trwania epidemii. Wciąż czekaliśmy jednak na potwierdzenie tego w ustawie.
W dniu 31.03.2020 r. weszła w życie ustawa „o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw1(Dz.U. poz. 568) ” wprowadzająca min przepisy dot. badań lekarskich.
Zgodnie z art. 12a ww. ustawy zawieszone zostało wykonywanie obowiązków wynikających z przepisów kodeksu pracy w zakresie badań okresowych.
W praktyce oznacza to, że pracownikowi, któremu skończyła się ważność badań wstępnych, kontrolnych bądź okresowych po 07.03.2020 dotychczasowe orzeczenie lekarskie zostaje automatycznie przedłużone do 60 dni po ogłoszeniu ustania stanu epidemii bądź zagrożenia epidemicznego. Zgodnie jednak ze Stanowiskiem Głównego Inspektora Pracy z dnia 1 kwietnia 2020 r. badania takie powinno wykonać się niezwłocznie w pierwszym możliwym terminie po ustaniu epidemii. Pamiętajmy, że chodzi o bezpieczeństwo naszych pracowników więc warto skierować pracownika na badania w możliwie najszybszym terminie.
Dotyczy to także, badań psychologicznych bądź innych wynikających z odrębnych przepisów.
Jeżeli chodzi o badania wstępne i kontrolne muszą być nadal przeprowadzane. W tym wypadku ustawodawca nie zawiesił obowiązku ich wykonywania wskazał natomiast dodatkowy możliwy dopuszczalny sposób ich wykonywania.
Zgodnie z art. 12a ust 3 ww. ustawy w przypadku braku dostępności lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego, badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego bądź epidemii.
Co ważne lekarz ten może przeprowadzić badanie i wydać orzeczenie lekarskie za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, a takie orzeczenie należy włączyć do akt osobowych.
Patrząc na praktykę ośrodków medycyny pracy, badania wykonywane są indywidualnie po wcześniejszej rejestracji telefonicznej. Pacjenci rejestrowani są na konkretną godzinę, a pierwszeństwo mają właśnie pracownicy skierowani na badania wstępne bądź kontrolne. Ośrodki medycyny pracy zalecają też, aby na badania udać się w maseczce ochronnej oraz rękawiczkach, należy zachować też szczególną ostrożność w poruszaniu się po placówce.
Sytuacja jednak zmienia się dynamicznie dlatego warto mieć kontakt ze swoją placówką medycyny pracy i śledzić w jaki sposób pacjenci mogą wykonać badania wstępne bądź kontrolne.
Ustawodawca nie zniósł obowiązku przeprowadzania szkoleń bhp. Stanowisko zajął jednak Główny Inspektor Pracy w dniu 01.04.2020 r., który proponuje aby:
Instruktaż ogólny – przeprowadzić w formie (on-line) tj. samokształcenia lub seminarium (o czasie trwania min. 3 h lekcyjne), w szczególności z użyciem środków komunikacji elektronicznej, wykorzystujących możliwość przesyłania obrazu i dźwięku. Pracownicy powinni otrzymać (np. pocztą elektroniczną) niezbędne materiały umożliwiające im zaznajomienie się z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.
Szkolenie okresowe dla stanowisk robotniczych (dla innych zawsze mogło być wykonywane on-line) – dopuszcza się możliwość przeprowadzenia szkoleń on-line w formie samokształcenia lub seminarium (o czasie trwania min. 8 h lekcyjnych), w szczególności z użyciem środków komunikacji elektronicznej, wykorzystujących możliwość przesyłania obrazu i dźwięku. Pracownicy powinni otrzymać (np. pocztą elektroniczną) komplet niezbędnych materiałów do zaktualizowania i uzupełnienia swojej wiedzy i umiejętności.
Dodatkowo zaleca się przeprowadzenie egzaminu sprawdzającego wiedzę uczestnika z zakresu programu szkolenia, niezwłocznie po odwołaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego.
Instruktaż stanowiskowy – utrzymuje się obowiązek przeprowadzenia instruktaży stanowiskowych.
Główny Inspektor Pracy nadmienił, że powyższe propozycje nie mogą obniżyć bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników, mają natomiast ograniczyć ryzyko rozprzestrzeniania się koronawirusa.
Patrząc na obecne działania ustawodawcy oraz Głównego Inspektora Pracy, pracodawcy oraz pracownicy otrzymali wytyczne oraz możliwość skorzystania z narzędzi w celu ograniczenia ryzyka zarażenia się wirusem COVID-19 przez pracowników, czy są one wystarczające czy można by było zrobić coś więcej? Czas pokaże.
Wybierz dogodny termin i umów się na spotkanie online. Bezpłatna konsultacja to 15 minut, które możesz wykorzystać na rozmowę na dowolny temat związany z HR, np. rekrutacja, wynajem pracowników tymczasowych, obsługa kadrowo-płacowa, itp.