Przełom roku to tradycyjnie okres podsumowań, planów i prognoz. Wielu szefów oddałoby pół królestwa gdyby tylko mogli ze stu procentową pewnością przewidywać przyszłość w kilkuletniej perspektywie. Ale czary, szklane kule, wróżki i inne szarlatańskie metody sprawdzają się jedynie w baśniach. Oczywiście można  skorzystać z rady mądrych tego świata i zastosować pewną znaną powszechnie teorię. „Jeśli nie możesz przewidzieć przyszłości, to ją stwórz”. Proste prawda? Stwórz sobie przyszłość.

Teraz zejdźmy na ziemię i zastanówmy się jak mogą wyglądać najbliższe miesiące i lata widziane przez pryzmat rynku pracy. W tym roku miałem okazję uczestniczyć w wielu wydarzeniach i konferencjach podczas których mogłem zapoznać się z opiniami, trendami i wnioskami płynącymi z gorących dyskusji. Gdybym miał podsumować jednym zdaniem co nas czeka w 2019 roku to ująłbym to w ten sposób. Lepiej już było, nadchodzący czas będzie jednym z trudniejszych w ostatnim dziesięcioleciu, a Ci którzy w ostatnim półroczu nie zweryfikowali swoich strategii personalnych i budżetów popadną w bardzo poważne kłopoty.

Brzmi groźnie, więc żeby nie zostać posądzonym o gołosłowność poniżej kilka faktów, opinii i spostrzeżeń.

KOSZTY PRACY

Oprócz stale wzrastających wynagrodzeń, których dynamika liczona rok do roku sięga ponad 7% (płaca minimalna i przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw), rok 2019 przyniesie kolejną nowość w postaci Pracowniczych Planów Kapitałowych. Z drugiej strony udział pracowników otrzymujących najniższe uposażenie obniża się, a różnica nominalna pomiędzy wynagrodzeniem średnim a płacą minimalną przekroczy 3.000 PLN brutto.

NIEDOBÓR KADR

Niebagatelny wpływ na kształtowanie oczekiwań płacowych i presji nakładanej na pracodawców będzie mieć pogłębiający się deficyt pracowników, który w praktyce dotyczy wszystkich wiodących branż w Polsce. Już dziś przeszło połowa pracodawców sygnalizuje problemy ze znalezieniem odpowiednio wykwalifikowanych pracowników. Sytuacji z pewnością nie poprawi decyzja Bundestagu otwierająca możliwość zatrudniania na rynku niemieckim pracowników z Ukrainy. Szacuje się, że niespełna 60% Ukraińców pracujących dziś w Polsce deklaruje chęć zatrudnienia się u naszych zachodnich sąsiadów. Z jednej strony niemiecka gospodarka być może złapie oddech, z drugiej zaś uszczuplenie polskiego rynku pracowników będzie oznaczać problemy firm eksportujących swoje produkty i usługi do Niemiec. Dziś przeszło 25% polskiego eksportu trafia do Niemiec, zatem każde spowolnienie w tempie realizacji zamówień również trafi rykoszetem niemieckich przedsiębiorców.

WYZWANIA BIZNESOWE

Zapytani przez firmę PwC liderzy i CEO globalnych firm o najważniejsze wyzwania biznesowe przed jakimi staną w perspektywie najbliższych 5 lat wskazali trzy wiodące. Należą do nich: REKRUTACJA, ROZWÓJ i UTRZYMANIE pracowników w organizacji. Warto zwrócić uwagę, że liderzy zapytani o cele biznesowe swoją uwagę przede wszystkim skupili nie na produktach, usługach, technologiach czy też innowacjach, ale jednym głosem wymienili trzy najbardziej istotne elementy jakie powinny zostać zdefiniowane w każdej skutecznej strategii personalnej. Powinno być zatem oczywistym, że zagadnienia z obszaru Human Resources powinny zyskać rangę strategiczną w przedsiębiorstwach i stanowić punkt odniesienia przy tworzeniu planów  rozwoju firm i zdolności do osiągania przewagi konkurencyjnej. Czy taki pogląd jest powszechny w firmach? Śmiem twierdzić, że nie. Co więcej, w perspektywie kilku kolejnych lat należy się spodziewać, że problemy z rekrutacją odpowiednio wykwalifikowanych pracowników będą się pogłębiać. Szacuje się, że czas trwania rekrutacji wydłuży się o ponad 40%, podobnie wzrośnie koszt pozyskiwania nowego pracownika. Dodatkowym elementem obciążającym będzie z pewnością koszt wakatu i związane z nim utraconei korzyści. Szczególnie dotkliwie mogą to odczuć firmy technologiczne, które w ostatnim dziesięcioleciu były istotnym beneficjentem globalnego wzrostu gospodarczego.

CO ZATEM ZROBIĆ?

Z pewnością pytanie to spędza sen z powiek wielu pracodawcom i przedsiębiorcom. Narastająca presja nie tylko ze strony pracowników, ale również oczekiwania inwestorów i rynków finansowych spowodują konieczność częstszej i szybszej oraz bardziej precyzyjnej weryfikacji przyjętych strategii, w szczególności polityki personalnej. Pracodawcy inaczej niż w latach ubiegłych powinni staranniej przyglądać się trendom rynku pracy, dynamikom zachodzących zmian i tworzyć scenariusze rozwiązań obejmujące wiele wątków jednocześnie. Warto zintegrować swoje działania z aktywnymi ekspertami rynku pracy, którzy mają z definicji większy wgląd w zachodzące zmiany, a posiadane przez nich doświadczenie i wiedza sprawiają, że łatwiej jest im nawigować na wzburzonym akwenie jakim dziś jest rynek pracy wraz ze wszystkim regulacjami, ograniczeniami i postępującą biurokracją. Dobrą praktyką będzie upewnienie się, że posiadane zasoby będą wystarczające do przeprowadzenia firmy przez trudny okres. Liderzy powinni zadać sobie pytanie czy firma wyposażona jest w wystarczający potencjał intelektualny, a zdolność do transformacji jest oparta na pożądanych dziś kompetencjach jakimi są: umiejętność krytycznego myślenia, rozwiązywanie problemów i praca zespołowa. Na koniec warto tworzyć nie tylko plany B, ale też C i D, zadając sobie nieustannie pytanie: A co jeśli……?